Anna Bijns verwees in een reactie naar de Franse preken in de H. Geest en de H. Jozefkerk in Antwerpen. Voor haar en velen van ons maakt het deel uit van de wapenfeiten uit onze jeugd. Terugblikkend kunnen we ons afvragen of de bedreiging voor onze taal en cultuur nù niet ingrijpender is dan toen.
Filmbeelden hebben we niet meer gevonden maar wel een uitvoerige beschrijving.
De Franse preken
Het is een eerder bevreemdende titel, maar de “geschiedenis van de Franse preken” blijft bewaard als één der merkwaardigste ondernemingen van Wim Maes en de V.M.O. Loonde het de moeite zich zo sterk te weren tegen de Franse preken, tegen het gebruik van het Frans in Vlaamse kerken ? Vlaanderen had toch andere zorgen ? Maar wanneer men het nu nuchter beschouwt, was het slechts één druppel, één druppel uit de belgische zee. Lang niet de eerste waarin men zijn tanden moest zetten en zeker niet de ergste. Maar wel even noodzakelijk als alle andere acties.
Al waren de Franse preken in Vlaamse kerken lang niet de ergste verschijnselen van franskiljonisme in Vlaanderen, het was wel de meest hatelijke vorm van het Franse, van het belgische anti-nationaal kolonialisme dat Vlaanderen heeft gekend. Het gebruik in de jaren 60 van het Frans op de kansel, niet als uitzonderingsgeval, doch in sommige kerken als iedere zondag terugkerende vaste regel, was een typisch belgisch kolonialistisch symbool, bezettingsteken en denationalizatieproces. Daarom ook loonde het de moeite zich hiertegen scherp te verzetten. Het was van Vlaams standpunt verantwoord tegen deze toestand stelling te nemen. Men had dit reeds gedaan ook.
Men had zich tot de kerkelijke overheden gewend om van hen te bekomen dat zij een einde zouden stellen aan deze pijnlijke vernedering. Katholieke enkelingen en katholieke verenigingen in Vlaanderen hadden die stappen reeds gedaan. Maar zoals altijd : zeer eerbiedig, zeer beleefd, zeer onderdanig, zeer hoofs, zeer voornaam. Het ene woord niet hoger dan het andere. Zonder dreiging in die toon. Het gevolg was dan ook duidelijk : niets roerde. Men deed gewoon of men niets gehoord en niemand gezien had. Men deed gewoon alsof niemand die stap gezet had. Eens te meer moest worden vastgesteld dat de kerkelijke overheden Vlaanderen niet kenden, dat zij ontoegankelijk waren voor de argumenten van katholieke Vlamingen. Lees verder…
Wie herinnert zich nog aan pater Brauns, die zich eveneens tegen de Franse preken verzette? Op blz 3 van Veto en via dit bruggetje vinden jullie meer info over deze rechtlijnige Vlaming.
FVE