Een verslag uit Syrië, zonder poco bril

Goede Vrienden,

Met Nieuwjaar overstelpen we elkaar met wensen van vrede en alle goeds. Toch vragen we ons nu af of we niet veel meer kunnen doen.

Mensen over heel de wereld en volkeren van alle landen verlangen naar vrede en een gelukkig samenleven, terwijl wereldleiders de ene wrede oorlog na de andere tegen onschuldige volkeren ontketenen. Waarom? Om macht, geld, petroleum, gas, kostbare grondstoffen? Omdat ze baas willen zijn, de eerste, de sterkste?… Er is al een zekere verschuiving bezig van een wereld die door één macht met behulp van oorlogen wordt overheerst naar een wereld van samenwerking en vrede.

Uiteindelijk heeft de elite de steun van het volk nodig. Daarom zal het verzet van het gewone volk tegen iedere waanzinnige toename van wapens, vernietigingsmateriaal en oorlog op lange termijn doorslaggevend zijn. Laten we bewust en uitdrukkelijk iedere oorlogspropaganda afwijzen en openlijk kiezen voor vrede, tot heil van gans de mensheid en tot eer van God, in wiens beeld wij allen geschapen zijn.

Een vredevol 2018!

P. Daniel

Vrijdag 29 december 2017

Onze kerstvieringen

Met Kerstmis was het dit jaar uitzonderlijk zacht weer. Gelukkig viel er eindelijk* wat regen. En de vieringen verliepen in een grotere rust en vrede dan de vorige jaren. We waren niet bezig met mogelijke dreigingen van rebellen om ons heen.

Nvdr: *Zowel de Syriërs als de Israëliers baden voor regen:

Zaterdagnamiddag trokken de fraters naar de parochiekerk waar ze samen met abouna Georges en enkele parochianen van Qâra  de plechtige vespers zongen. ’s Avonds vierden we de verjaardag van moeder Agnès-Mariam in de nieuwbouw met enkele sketches en liederen.

Van verschillende mensen van buiten hoorden we dat de Syrische tv (drama) deze avond een uitvoerige uitzending gewijd had aan ons klooster met de interviews die de voorbije dagen hier waren opgenomen. De moeite van het vermelden waard: in dit moslimland wordt in primetime één uur en 10 minuten aan Kerstmis besteed! (Hoeveel minuten heeft onze VRT aan Kerstmis gegeven?) Zondagmorgen was goed gevuld. Eerst kwamen de  vele gebeden van het morgengebed en daarna de lange “Koninklijke uren” (zo genoemd omdat destijds in Constantinopel bij deze dienst de keizer aanwezig was). ’s Middags vierden we de plechtige vespers van kerstmis en aansluitend de byzantijnse eucharistie volgens de heilige Basilius met de zegening met gewijde olie en de zegening van de granen en de broden, die gebroken worden, in de wijn gedompeld en uitgedeeld. In de namiddag werd druk gewerkt, zowel aan de voorbereiding van een feestmaaltijd als aan de liturgische vieringen. Dit gebeurde gedeeltelijk ook tegelijkertijd in de refter van de zusters: de ‘caminata’, de levende kerststal, de matines (morgengebed) en de eucharistie, het begon in de late namiddag en eindigde in de vroege uurtjes.

De ‘caminata’ is een Karmelitaanse traditie:  Maria en Jozef die op weg zijn naar .Bethlehem en een onderkomen zoeken. Deze wordt uitgedrukt in zeer ritmische gezangen in het Arabisch, Spaans en Frans. Maria en Jozef (moeder Agnes-Maria en ik die hun beeld dragen) kloppen aan iedere deur van de zusters, fraters, gasten en families (die boven wonen) en vragen of ze binnen mogen. Het is voor de “bewoner” een gelegenheid  om een klein persoonlijk getuigenis te geven van welkom aan Jezus en aan de heilige Familie. Alleen Jozef en Maria gaan binnen, de anderen blijven buiten zingen en muziek maken. En iedereen doet mee, ook de (moslim)gasten. Allen hebben een of ander muziekinstrument, dat het ritmisch gezang luid ondersteunt. Het is een bijzonder levendig gebeuren. Onmiddellijk hierna werd de levende kerststal gevierd. Dat gebeurde zo mogelijk met nog meer “schwung”. Moeder Agnes-Mariam was “de verteller” zodat ook de moslims goed konden volgen. De rollen waren deze middag aan tafel al verdeeld. Ieder had de tijd om zich te verkleden: Jozef, Maria, de herders, de wijzen uit het oosten met hun cadeaus, Herodes met zijn raad, de os, de ezel … Onder  de zetels in de refter is er een grote hoeveelheid van aangepaste ‘toneelkleding’, waar klein en groot met veel plezier en creativiteit gebruik van maakte. Deze viering gebeurde in de grotten onder de refter, waar al drie pas geboren lammeren naartoe gebracht waren. Wanneer Maria en Jozef het Kind Jezus uiteindelijk in de kribbe gelegd hebben, worden de aanwezigen uitgenodigd, een gebed of een wens tot Jezus te richten. Hierna gingen we naar de kerk voor de matines (morgengebed) en de Latijnse eucharistie. Voor de gelegenheid hadden we de mooie Gregoriaanse introïtus eens goed geoefend: Puer natus est!

Kerst in Mar Yakub (ter illustratie: video’s van 2011, begin 2012):

Het was een feestelijke viering. Tijdens de eucharistie, die om half één eindigde, waren enkele kinderen (en anderen, minder opvallend) in slaap gevallen. Nu begonnen we aan de kerstmaaltijd. En na een tijdje weerklonken luid ritmische kerstliederen, waarbij iedereen weer goed wakker was. En of er gedanst werd! Vooral de kinderen, de meisjes, zusters en de vrouwen (ook moslims) konden zich helemaal uitleven. En hierna kwam dan nog ‘papa Noël” die kerstgeschenken uitdeelde, vooral aan de kinderen en de gasten. Als slot (dat niet iedereen, maar toch de meesten nog meemaakten) werd voor elkeen een Bijbeltekst gekozen. Vele teksten spraken over de dringende noodzaak van een radicale bekering voor de tijd die gaat komen. De nachtelijke stilte begon deze keer pas om vijf uur in de morgen. Omdat het met Kerstmis en tweede kerstdag voor de kinderen geen school is, hebben we ‘s avonds samen een mooie (kinder)film bekeken, Frans gesproken met Arabische ondertiteling. Op tweede kerstdag hebben we iemand als oblaat opgenomen en het kruis van de gemeenschap gegeven. Het is een bepaalde wederzijdse binding en geestelijke verrijking. Kortom, Kerstmis hebben we dit jaar bijzonder feestelijk en intens kunnen vieren: “Eer aan God in den hoge en vrede op aarde aan alle mensen van goede wil”.

Een feestelijke Kerstmis ook voor Syrië

Vorige jaren riepen kerkelijke en burgerlijke overheden op om de eindejaarsfeesten niet uitbundig te vieren maar bijzondere aandacht te geven aan hen die lijden, have en goed verloren,  hulp nodig hebben, gekidnapt zijn… Al is de oorlog nog niet voorbij, toch werd het Kerstfeest dit jaar in grote vrijheid gevierd. Was in september 2015 70% van het land in handen van IS, op dit ogenblik schiet daar nagenoeg niets meer van over; 54.000 terroristen en 96.000 terroristische doelwitten werden uitgeschakeld. Met zijn trouwe bondgenoten kon Syrië de grote bolwerken van terroristen, Palmyra, Aleppo, Raqqa en Deir Ezzor bevrijden. Vooral Rusland heeft zich hierbij onderscheiden, ook na de bevrijding, door te zorgen voor de ontmijning en voor humanitaire hulp. Zo keerden vorige maand reeds één miljoen Syriërs terug naar hun land en anderen bereiden zich op een terugkeer voor.

Dankbaar wordt ook de steun van Rusland aanvaard om in februari 2018 in Sotchi  een nationaal congres te houden. Syrië heeft geen nood aan de agenten van Saoedi-Arabië, die zichzelf het Hoger Comité van de Syrische Oppositie noemen. Terecht heeft Syrië de onderhandelingen met deze groep in Genève afgewezen. Het Syrische volk heeft al genoeg geleden door massamoorden, verwoestingen en ontheemding. Het verdient een terugkeer naar een stabiel en harmonieus samenleven met volledige erkenning van zijn soevereiniteit en territoriale integriteit, in vrijheid en waardigheid. Allen die andere bedoelingen hebben met Syrië, horen in dit nationaal congres niet thuis

Voor een stroom van vrede

Eenmaal per jaar wordt het jachtige moderne leven overstemd door een sfeer van vrede. Ook wij ontvingen vele beeld- en klankrijke kerst- en nieuwjaarswensen, mooie, creatieve, soms grappige, maar allemaal oprechte hartenwensen. Dit betekent dat diep in ieder mens het verlangen naar vrede onuitroeibaar is, ook al is de wereld vol oorlogsgeweld. Alle mensen willen uiteindelijk in vrede leven en over  heel de wereld verlangen mensen het zelfde: leven in een warme thuis, als man/vader en vrouw/moeder met  elkaar en met de kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden gelukkig zijn… Ziedaar een ontzagwekkende potentiële kracht die tot heden te weinig haar stempel kon drukken op het werkelijke leven van de mensenfamilie. Een sterke vredesbeweging vanuit het volk is niet alleen mogelijk maar ook dringend noodzakelijk.

De Hongaars-Amerikaanse Nobelprijswinnaar scheikunde (1937) werd als gast eens uitgenodigd bij gelegenheid van de inhuldiging van een nieuw project, waarvoor een van zijn uitvindingen werd benut. Later ontdekte hij dat al zijn uitvindingen op een of andere manier in de wapenindustrie werden gebruikt. Het was voor hem de schok van zijn leven. Inmiddels is dit alleen maar toegenomen. Het overgrote deel van de menselijke kennis, techniek en energie gaat naar de wapenindustrie. De VS hebben geen geld voor een gewone algemene gezondheidszorg of ondersteuning voor hun armen, maar de miljarden voor de wapens nemen ieder jaar op duizelingwekkende wijze toe. Deze waanzin moet door het volk gestopt worden.

De VN hebben in 1945 een prachtig charter opgemaakt waarin gesteld wordt dat geschillen in een samenleving niet mogen opgelost worden door beroep te doen op geweld of wapens. De werkelijkheid is dat we sindsdien nagenoeg niets anders dan gruwelijke oorlogen gekend hebben. Daarmee zijn al deze oorlogen illegaal. We hebben al zeven jaren uitvoerig geschreven dat de onmenselijke oorlog van het westen tegen Syrië totaal illegaal is. Alleen de strijd van Syrië zelf en zijn bondgenoten is legaal omdat het noodzakelijke en wettige zelfverdediging is. De media spelen hierin een zeer kwalijke rol. Wie tegen oorlog is, wordt afgeschilderd als iemand die een dictator steunt. De media  stellen de toestand zo voor dat er voortdurend meer wapens, meer soldaten, meer gevechtsvliegtuigen nodig zijn. Toch brengt oorlog geen oplossing maar wel nieuw geweld. En hiertegen moeten mensen van vrede protesteren. Wanneer de wereldleiders steeds maar oorlog willen om de wapenindustrie nog meer te doen groeien, kunnen we daar onmiddellijk niet veel tegen doen.  De elite heeft echter uiteindelijk de steun van het volk nodig. Op lange termijn kan een voortdurende afwijzing van oorlog en vernietigend oorlogsmateriaal door het volk wel invloed hebben. Daarom moeten gewone mensen hun wil tot vrede meer laten horen.

Ook de hysterie rond Rusland, dat zogenaamd klaar staat om Europa binnen te vallen, moet doorprikt worden. Deze wordt nu gebruikt om op draconische wijze de voorbereiding voor oorlogsvoering op te drijven. Verder moet het volk zijn steun aan de NAVO opzeggen. Deze organisatie heeft al een kwart eeuw geen reden van bestaan meer, namelijk sinds de afbraak van de Berlijnse Muur en het opheffen van het Warschaupact. In plaats van ook de NAVO op te heffen zag een elite de kans om de oorlogsvoering nog op te drijven en de ene illegale oorlog na de andere te beginnen voor het plezier van de wapenbazen.

Ook in de internationale organisaties moet er iets veranderen. We hebben een prachtige basis voor vrede in het VN Charter van 1945 dat militaire inmenging in een soeverein land verbiedt, maar nu moet dit principe nog erkend en toegepast worden. Van de 193 landen in de VN Veiligheidsraad zijn er vijf met een vetorecht: VS, Rusland, China, Frankrijk, UK. Dit zijn echter tevens de landen die de meeste wapens produceren en exporteren (met de VS als absolute uitschieter). Zij zijn  het echter  die het meeste economisch belang hebben bij oorlogen. Dank zij hun vetorecht kunnen zij ongestraft hun illegale oorlogen blijven voeren. Tenslotte is er nog Israël, dat al decennia lang misdaden tegen andere volkeren kan begaan, die ook als zodanig veroordeeld worden, maar waaraan geen enkel gevolg wordt gegeven. Dit moet (en zal eens) eindigen.

De oorsprong van de vele oorlogen in onze wereld ligt niet bij de volkeren maar bij de wereldleiders, bij een elite in dienst van de wapenindustrie, de petroleum en de banken. Meer oorlogen betekenen meer wapens en duurdere olieprijzen. Voor de elite brengt dit meer macht en rijkdom mee, voor het gewone volk is het dood, vernieling, armoede en schrijnende ellende.

Mensen van goede wil en vooral bewuste christenen mogen zich niet als nuttige idioten laten gebruiken voor een onverantwoorde oorlogspropaganda die het geluk van heel de mensenfamilie ondermijnt. De stroom van vrede onder de volken moet sterker worden als protest tegen iedere illegale oorlog. Het verlangen naar vrede in het hart van ieder mens is in staat haat en oorlog te overwinnen. Voor christenen is dit niets anders dan het erkennen dat Jezus Christus onze vrede is. Hij kon als enige in de mensengeschiedenis naar waarheid zeggen: “Ik ben de Weg, de Waarheid en het leven”. In Hem wordt de profetie van Jesaja 2, 4 gerealiseerd: “Dan smeden zij hun zwaarden om tot ploegscharen en hun speerpunten tot sikkels. Geen volk heft het zwaard meer tegen een ander en de oorlog leren ze niet meer”.

(Goede aansporing geeft de Zwitserse vredesactivist en historicus  Daniele GANSER, Les guerres illégales de l’OTAN.  Une chronique de Cuba à la Syrie, 2016)

En dit nog:

P. Daniel