De EU plant nieuwe sancties tegen Wit-Rusland. Loekaschenko laat dat niet over zijn kant gaan en dreigt er vervolgens mee de gaskraan naar EUropa toe te draaien.

Kan hij dat? Een analyse:

Momenteel krijgt EUropa via vier pijpleidingen Russisch gas:

• de beruchte Oekraïne-pijplijn (Droeschba)
• de Wit-Russische pijplijn (Jamal-Europa)
• Nord Stream 1
• Turkstream.

De vijfde pijplijn, Nord Stream 2, is sinds maanden helemaal afgewerkt en wacht op goedkeuring van Duitsland, vervolgens van de EU-commissie.

De Jamal-Europa pijplijn loopt vanuit Rusland over Wit-Rusland naar Polen en van daar verder naar Duitsland. De laatste dagen gonst het in de Duitse media van geruchten dat er momenteel geen gas door deze pijplijn gepompt wordt. Deze veronderstelling wordt gestaafd doordat er op het Duitse leveringspunt, Mallnow, geen gas aangekomen is. Een bewuste misleiding der lezers; Gazprom heeft wel degelijk gas door de Jamal-pijplijn gepompt maar Polen heeft al het gas voor zich gehouden omdat er daar een acuut tekort opgetreden was omdat “bondgenoot” VSA een groot gedeelte van het beloofde LPG-gas – waarop Polen zijn kaarten gezet had – niet aan Polen maar wel aan Azië verkocht heeft voor een hogere prijs.

Polen heeft dan het Russische gas bij de Duitse importeurs gekocht en direct in het nationale gasnet geleid – de reden waarom er enkele dagen geen gas in Mallnow (meetpunt op de Pools-Duitse grens) aangekomen is. Sterker: er was zelfs sprake van een ommekeer van de gasstroom vanuit Duitsland naar Polen via Mallnow.

Ter illustratie:

Nadat de EU Wit-Rusland met sancties belaadde, ontstond de situatie die wij in een vorig artikel beschreven: Loekaschenko zou zich zich niet meer verplicht gevoeld hebben de vluchtelingen tegen te houden. Uit tv-beelden van gisteren bleek dat de vluchtelingen vertrokken vanuit een luchthaven in Turkije. Erdogan lacht zich waarschijnlijk een hoedje.

Keren we terug naar de titel: gasmiserie. En het winteroffensief van de EU, dat niet alleen Wit- maar ook Moskou-Rusland in het vizier neemt. Zijn er eigenlijk nog diplomaten nodig als men steeds naar het wapen der “sancties” grijpt? We durven nog eens aan de perenexport herinneren…

Loekaschenko weet verdomd goed dat dergelijk wapen ook in de omgekeerde richting werkt. Citaat uit artikel bij Tass:

"Wij verwarmen Europa en zij dreigen ons ook ermee de grenzen te sluiten.   En wat als wij het aardgas uitschakelen?  Ik zou de regeringen van Polen, Litouwen en andere hersenloze mensen aanraden eerst na te denken en dan pas te spreken."

Hij wees erop dat zijn land als harde reactie op het nieuw EU-sanctiepakket eventueel het transitverkeer zal doen stoppen.

"En als wij de transit door Wit-Rusland afsluiten?  Door Oekraïne gaan geen goederen: de Russische grens is daar gesloten, er zijn geen straten door de Baltische staten.  Als wij voor Polen en bv. voor Duitsers de kraan toedraaien, wat zal er dan gebeuren?..."

Loekaschenko heeft zwaar geschut boven gehaald: een blockage van zowel de gaskraan als de algemene goederentransport door zijn land. De vraag is in hoever hij deze dreiging kan waar maken; de Russische handel en de gasuitvoer worden dan immers ook getroffen. Voorlopig is er geen teken dat dit met Rusland afgesproken werd. Is Rusland intussen de EU- & NAVO-provocaties dermate beu dat het land desnoods van de handel en gastransport via Wit-Rusland wil afzien? Zo ja, heeft het Kremlin een elegante manier gevonden om de handen in onschuld te wassen…

Bovendien, en dat moet zelfs de meest onervaren groene ministerin erkennen, zou het dichtgooien van de Jamal-Europa pijplijn de druk op de EU – om zo snel mogelijk Nord Stream 2 goed te keuren – behoorlijk verhogen. Zonder Russisch gas gaat immers in Europa het licht uit. Zeker en vooral deze winter.

Anderzijds heeft Rusland zich steeds trots op de borst geslagen dat – eender welke politieke crisis tussen het oosten en het westen – het steeds een betrouwbare gasleverancier was. Als het Russisch gas door het dichtdraaien van de kraan in Wit-Rusland niet meer naar het westen kan stromen, dan lijdt Rusland een niet te onderschatten imagoschade, vooral nu Poetin bij herhaling aangevoerd heeft, dat men niet op de levering van het Amerikaanse gas kan rekenen vermits de VSA dit aan de meestbiedende – in het Verre Oosten – verkocht hebben.

Nog een niet onbelangrijk detail: de transitpijplijn door Wit-Rusland is eigendom van Rusland – deze in Oekraïne is Oekraïens eigendom – vandaar ook de sterke verwaarlozing. Wit-Rusland krijgt om b.g. reden het gas aan een prix d’ami: toen Wit-Rusland de pijplijn aan Rusland overmaakte, werd als tegendienst een lage gasprijs, zonder vervaldatum, afgesproken.

Dit gezegd zijnde, zal u begrijpen dat Wit-Rusland niet zomaar cavalier seul kan spelen: zonder het akkoord, de toestemming van het Kremlin, kàn Wit-Rusland de gaskraan niet toedraaien want de pijplijn is Russisch eigendom. Dat het Kremlin Loekasjenko’s dreiging nog niet expliciet ontkend heeft, kan betekenen dat dit op voorhand afgesproken was, maar dat het absoluut niet zeker is dat deze ook zal uitgevoerd worden. Poetin is niet iemand die over één nacht ijs gaat.

En dan hebben we het nu niet over zwarte pieten maar wel over pokeren!