Syrië is een schouwtoneel. Elk krijgt zijn rol en speelt zijn deel. Van dag tot dag, of beter, van uur tot uur, worden pionnen verschoven op het multi-dimensioneel schaakbord dat Syrië heet.
Enerzijds het offensief van het Syrische leger in de Idlib / Ghouta regio – een zet die moét geplaatst worden wil het land tot rust komen, er niet nog meer burgerslachtoffers vallen in de Damascus regio én om de één der resterende soennitische verzetshaarden, alias ‘gematigde rebellen’ à la façon de al-Nusra, uit te roeien. De Syrische regering kàn het zich gewoon niet permitteren een radicaal-islamitische enclave binnenin het land, op raketafstand van de hoofdstad, te laten voortbestaan en de bevolking te bedreigen.
Anderzijds de situatie in het noorden, aan de Turkse grens. Met vijf verschillende spelers op hetzelfde schaakbord. Turkije – VSA: Erdogan belooft Tillerson de Amerikaanse ‘raadgevers’ in Manjij geen haar te krenken. Turkije stelt dat er zo goed als geen Koerden wonen en dat de YPG daar niets te (meer) zoeken heeft. Ter herinnering: de YPG hebben Manjij regio bevrijd van ISIS in 2016. Een gezamenlijke operatie VSA – Turkije zou idealiter de beste oplossing zijn, wordt geopperd. Onder het mom van “wij verzekeren de vrede” zouden de VSA daar permanent de grensstrook kunnen bezetten. Eén probleem: Rusland dat hiermee niet akkoord kan gaan. De Koerden zouden volgende verschillende bronnen – zowel Russische, Turkse als Arabische, Assad gevraagd hebben, resp. een akkoord met de Syrische regering gemaakt hebben, hen een handje te komen helpen tégen de Ottomanen. YPG ontkent het akkoord, maar bevestigt wel de uitnodiging. Turkije bevestigt opnieuw dat ze mogen komen op voorwaarde dat ze hun manschappen gerust laten. M.a.w. een kamp van de jeugdbeweging met ‘doen alsof’ oefeningen. Assad wordt weer de zwarte piet doorgeschoven: hij zit op zijn troon en profiteert naar verluidt van de penibele situatie der arme Koerden die door hun Amerikaanse vrienden in de steek gelaten worden en nu ten prooi vallen aan de Ottomaanse haat.
Toen wij daar weken geleden over rapporteerden, zag de situatie voor de YPG er nog enigszins hoopvoller uit. Toen werd een ruilactie voorgesteld: zich terugtrekken uit de Deir Ezzor regio – met de olievelden – in ruil voor een Heim ins Reich-welkom door de Syrische regering. Werd afgewezen. Mocht niet van de VSA. De olievelden en de Eufraatdam zijn een té belangrijk chantagemiddel.
Dat de YPG-strijders ten allen prijze proberen te overleven weet de Syrische regering, weten de Turken, weten de Russen, weten de VSA. Assad zou wel goed gek zijn als hij zijn manschappen in het schietveld van Erdogan brengt – tenzij met een minimale symbolische actie? – om de Koerden te redden. Dezelfde Koerden die het land willen opsplitsen. Dezelfde Koerden die hun heil bij de VSA, die Syrische troepen laat bombarderen, zochten en zich nu ontgoocheld tot Assad wenden. Dezelfde Koerden die Syrische olievelden rond Deir Ezzor en de Eufraatdam bezetten om zo de energie-bevoorrading van Syrië te ontwrichten.
Volgens de Turkse vice-premier Bekir Bozdağ zal het allemaal niet zo’n vaart lopen. Hij verklaarde dat er geen officiële bevestiging is dat de Syrische regering troepen zou verplaatsen naar de Afrin regio. “Het is niet waar.”… en… “Het zou tot een catastrofe leiden.”