Jaren geleden, opperde mijn toenmalige gesprekspartner dat iedereen de mogelijkheid in zich droeg om kanker te ontwikkelen. Bij de ene mens zou zich dat voordoen en bij de andere niet al naargelang het in de genen geprogrammeerd was of niet. Deze persoon had geen wetenschappelijke noch geneeskundige opleiding en kon deze overtuiging ook niet staven of bewijzen of verklaren waarom.
Vierdelige DNA spiralen gevonden in kankercellen.
Zestig jaar nadat James Watson en Francis Crick vaststelden dat DNA een dubbele spiraal vormt, werd een DNA spiraal ontdekt bestaande uit vier strengen en het zou de strijd tegen kanker kunnen versterken.
Vier spiralen die vier strengen DNA ineenstrengelen in plaats van twee werden al tientallen jaren onderzocht. Ze werden synthetisch in laboratoria gemaakt maar werden eerder als een eigenaardigheid beschouwd omdat er geen bewijs was dat ze ook op natuurlijke wijze werden gevormd. Maar nu werden ze geïdentificeerd in menselijke kankercellen.
Het blijken kortstondige structuren te zijn die vooral voorkomen op het moment dat een cel zich gaat delen. Ze vormen zich in de chromosomen en in de telomeres. Telomeres zijn beschermkapjes die zich aan de uiteinden van chromosomen bevinden om deze te beschermen tegen schade. (Het woord “telomeres” is van Griekse origine: “telos”, wat einde betekent en “meros” wat deel betekent.) Men kan dit het beste vergelijken met de beschermkapjes aan de uiteinden van veters die moeten beletten dat veters gaan rafelen, of in dit geval dat chromosomen beschadigd worden.
Daar kankercellen zich zeer snel delen en meestal fouten hebben in hun telomeres is het goed mogelijk dat de vierdelige spiraal alleen in kankercellen voorkomt. In dat geval zal een doelgerichte behandeling de gezonde cellen niet beschadigen.
Het onderzoek toont de mogelijkheden aan om deze ongewone DNA structuren aan te wenden om kanker te bestrijden en vervolgens moet worden onderzocht hoe ze te vinden in tumoren.
Verder onderzoek moet uitwijzen of de vierdelige DNA spiraal ook voorkomt in gezonde cellen en een zeer belangrijke vraag is of het een rol speelt in de ontwikkeling van embryo’s en dat deze rol foutief wordt geactiveerd in kankercellen. “Wij willen uitzoeken of de vierdelige DNA spiraal een natuurlijk ongemak is of dat het een natuurlijke eigenschap is” zegt Shankar Balasubramanian, die aan het hoofd staat van een onderzoeksgroep aan de universiteit van Cambridge.
Nog meer DNA eigenaardigheden
Vierdelige DNA spiralen zijn niet de enige afwijking door de natuur van de iconische dubbele DNA spiraal. Er is meer en meer bewijs dat een driedelige DNA spiraal oorzaak zou zijn van een reeks aandoeningen zoals de ziekte van Huntington die leidt tot een fatale aftakeling van de hersenen en Friedreich’s ataxia die de oorzaak is van spraak- en bewegingsstoornissen.
Sergei Mirkin van de universiteit van Medford, Massachusetts zegt dat tot voor kort ongewone vormen van DNA, zoals de haarpin, B, Z en zigzag vormen, eerder beschouwd werden als eigenaardigheden. Maar recente vooruitgang in beeldvormende technieken hebben nu eindelijk toegelaten om DNA eigenaardigheden te zien en hun biologische rol te onderzoeken.
Shankar Balasubramanian is ervan overtuigd dat de vierdelige en driedelige DNA strengen een meer belangrijke plaats zullen innemen op het domein van biologisch onderzoek.
Dr. Reinhardt