Een verslag uit Syrië, zonder poco bril

Geplaatst op door

Goede Vrienden,                                                                                                    

Op 4 november 2015 overleed Réné Girard op 91 jarige leeftijd in Stanford waar hij professor was geweest. Hij is een van de moderne denkers en schrijvers wiens gedachtegoed ik al decennia lang heb gevolgd en gewaardeerd. Hij was gehuwd en vader van drie kinderen. Hij werd tijdens zijn leven in zijn eigen land, Frankrijk,  niet hoog aangeslagen, afgezien van zijn opname in de Académie Française (2005). In het buitenland hebben echter zes universiteiten hem een doctoraat honoris causa aangeboden, nl. Amsterdam, Innsbruck, Antwerpen, Padua, Montréal en St Mary’s University and Seminary Baltimore. Na zijn dood begon men hem in Frankrijk plots te prijzen als een van de meest originele denkers van de laatste eeuw en Mgr. Robert Barron, hulpbisschop van Los Angeles, noemt hem zelfs een kerkvader.

Geboren in Avignon (25 december 1923!) uit een klassiek Frans christelijk gezin (moeder  katholiek en royalist, vader antiklerikaal en republikein), heeft hij van zijn 12 tot 38 jaar de Kerk verlaten om daarna een overtuigd katholiek te worden. Van het klassiek onderwijs in scholen en universiteit heeft hij, naar eigen bewering, niet veel opgestoken. Wat hij leerde, kwam van zijn ouders en van hemzelf. Hij is een echte autodidact. Als kind leerde hij hoofdzakelijk zelf lezen en schrijven. Zoals zijn vader, die conservator was van het “Musée Calvet” en “palais des Papes” in Avignon, heeft hij uiteindelijk dan maar “l’Ecole des chartes”  gevolgd en er het diploma van archivaris-paleograaf behaald. Hij wou weg uit Frankrijk en zag de kans om in Amerika  assistent Franse taal te worden aan de universiteit van Indiana (1947). Om ooit enige plaats te krijgen moest hij echter een doctoraat maken. Daarvoor wilde hij onderzoeken hoe de Amerikanen dachten over Frankrijk en de Fransen tijdens WO II. Hij schreef naar de Franse ambassade in de VS om daarover documentatie te vragen. Lange tijd vernam hij niets tot op een moment dat er zulk een massa informatie werd afgeleverd dat het grootste werk voor een doctoraat al gemaakt was. Je moet maar geluk hebben!

Hij werd professor literatuur en antropologie in verschillende Amerikaanse universiteiten (Buffalo, John Hopkins, Stanford). Eigenlijk interesseerde hij zich hoofdzakelijk aan de wereldliteratuur. Hij las de grote werken  (Cervantes, Proust, Dostoïevski, Shakespeare…). Daarmee trachtte hij “een geschiedenis van het verlangen”  op te maken. Uiteindelijk zal hij ontdekken dat de Bijbel en vooral de passieverhalen van de evangelisten, louter letterkundig, een ongeëvenaarde “openbaring” van de werkelijkheid bieden.  Van de literatuur is hij in de antropologie terecht gekomen en heeft bovendien een originele visie ontwikkeld met grote gevolgen voor sociologie, economie, psychologie, etnologie en zelfs theologie en Bijbelverklaring. 

Vanuit al deze gebieden werd, vooral in Frankrijk, heftig tegen hem geprotesteerd. Algemeen aanvaarde opvattingen haalt Girard van hun voetstuk zonder dat iemand tot heden in staat is hem deskundig te weerleggen. Terwijl Griekse mythen nog steeds niet in vraag mogen gesteld worden, toont hij aan dat ze blind zijn voor de onschuld van hun  slachtoffers en zich plaatsen aan de kant van de moordenaars. De Griekse democratie was in feite een aristocratie zegt hij, gebouwd op slaven. Noch Plato, noch Aristoteles hebben de slaven als slachtoffers erkend. En het Romeinse Rijk was een sacrale monarchie, gebouwd op de collectieve moord van Cesar. Het onderbewuste van S. Freud als een soort “zwarte doos”, gooit hij in de vuilbak en noemt Freud zelf een merkwaardig mengsel van verblinding en intuïtie, die nooit de betekenis van de “zondebok” in de maatschappij heeft begrepen. Heftig kant hij zich tegen de verheerlijking van de zogenaamde “gemobiliseerde massa” van J.P. Sartre en meteen ontmaskert hij “de vrijheid van het atheïstisch individualisme” als een illusie.

Nicolaas Copernicus (+ 1543) bezorgde de mensheid een kosmologische ontnuchtering. Men aanvaardt  nu dat onze aarde rond de zon draait en niet omgekeerd, dat ze niet het centrum van het heelal is. Charles Darwin zorgde voor een biologische ontnuchtering door aan te tonen dat de dieren fysisch verrassend vele gelijkenissen hebben met het menselijk lichaam.

Met Sigmund Freud kregen we een psychologische ontnuchtering: achter onze woorden en daden gaan soms  meer seksuele frustraties schuil gaan dan we graag aannemen. Laat me toch eerst hierbij enkele kanttekeningen plaatsen. Al is onze aarde als een verloren stipje in het immense heelal, ze is wel degelijk het geestelijk centrum, waar Jezus Christus verlossing heeft gebracht voor de mens en de schepping.  Al hebben de dieren fysisch veel gemeen met ons,  door ons bewustzijn zijn we wel degelijk absoluut uniek en oneindig waardiger dan de dieren. En de diepste hunkering in ieder mens gaat niet uit naar  seksualiteit of macht – hoe belangrijk die ook zijn –  maar naar het absolute geluk in God, wiens beeld wij in ons dragen. Dat is voor velen ook hun diepste onbewuste.  Freud is met zijn verwrongen godsbeeld halverwege blijven hangen bij de seksuele frustraties.

En nu zorgt R. Girard voor een ontnuchtering van ons hart, nl. de  onechtheid van onze verlangens. Wij denken dat wij naar iets verlangen en weten niet dat we in feite het verlangen overnemen van een ander. We verlangen gewoon wat die ander verlangt en leven in “een romantische leugen”.  Dit brengt na-ijver mee, wat zelf een spiraal van geweld veroorzaakt, het model wordt rivaal. Hieruit volgt een strijd van “allen tegen allen”, die zich omvormt tot “allen tegen één” en pas eindigt nadat een schuldige als ‘zondebok’ is aangeduid en uitgeschakeld. Na een pauze begint dit “nabootsend verlangen”  met de spiraal van  jaloezie en geweld opnieuw. De grote bekommernis blijft: hoe ervoor zorgen dat een samenleving niet aan geweld ten onder gaat? Het menselijk antwoord was steeds:  de schuldige(n)  straffen. Ziedaar, in een notendop,  de geschiedenis van iedere menselijke beschaving, vanaf de broedermoord van Kaïn op Abel (Genesis 4), wat we verder zullen uitwerken.

Ruim drie decennia geleden vroeg ik  aan een vriend, een Leuvense professor,  een van onze gezaghebbende Vlaamse filosofen, wat hij van René Girard dacht. “Ik kan zijn redeneringen niet bijtreden”, antwoordde hij en voegde er aan toe: “Als René Girard gelijk heeft, hebben wij allemaal ongelijk”. Ondertussen blijkt R. Girard wel degelijk gelijk te hebben. Toch willen we ook nu niet overdrijven. Wetenschappers hebben waardevolle vaststellingen gedaan maar R. Girard heeft er een samenhangende verklaring voor gegeven. Het is de moeite om zijn inzichten op de verschillende terreinen te toetsen en verder uit te werken.  Wij doen het voor het christelijk geloof en de Bijbel.                           P.Daniel

Flitsen

Vorige zondag was het in de byzantijnse liturgie de zondag van “de farizeeër en de tollenaar” (thema: in nederigheid het hart van de wet ontdekken). Het is de eerste van de vier zondagen die de grote vasten voorbereiden. Volgen nog de zondag van de verloren zoon (de oprechte verzoening), van carnaval (het eindoordeel) en tenslotte de zondag van de “tyrophagie” (onthouding van melkproducten, de zondag van de wederzijdse vergiffenis).

We kregen geen verse sneeuw maar het blijft bitter koud en gelukkig krijgen we af en toe een flinke zon. De werkzaamheden aan het metokion, annex monnikenklooster, vorderen langzaam. Er wordt verder gewerkt, maar onregelmatig, ook aan het fabriekje. In de kerk worden de balken van het plafond geschilderd en de zwarte marmeren stenen bewerkt zodat we er niet meer zo vlug over uitschuiven. De resterende vissen in de kweekvijver worden bovengehaald. Een deel van de vissen wordt uitgedeeld en de rest verkocht  in de volksmarkt. De bomen worden gesnoeid. En af en toe valt ook een frater of zuster even uit omwille van griep. Kortom, we beleven de gewone winterperiode.

Totalitarisme voor een samenleving van leugen, schijn en bedrog.

Prof. Mattias Desmet (Gent) heeft een boek geschreven: De psychologie van het totalitarisme. Brecht Arnaert, uitgever van Macrotrends, interviewde hem op 29 januari 2022 tijdens de nieuwjaar samenkomst van de leden van Macrotrends onder de titel: De stem in de massa-vorming. Waarom wij moeten blijven spreken:

Het boek lag de volgende dag in de boekhandel. M. Desmet is in Vlaanderen degene die het fenomeen van de huidige “massa-vorming” en het  totalitarisme het duidelijkst heeft ontleed en blijft verkondigen. Bovendien krijgt hij ook internationaal steeds meer aandacht. Zijn boek zal in 9 talen vertaald worden.

Zoals zo velen, ziet ook hij met verbazing onze samenleving snel evolueren naar een totalitaire dictatuur. Verwonderd vroeg hij zich al lang af: Hoe is het mogelijk dat een samenleving zo vlug tot een totalitarisme vervalt en hoe is het mogelijk dat plots zovele verstandige mensen  alle redelijkheid verliezen en de grootste onzin beginnen te verkondigen?

We hebben in de vorige eeuw twee fameuze dictaturen gekend: de Russische Sovjetunie en het nazi-Duitsland. Nu is het een mondiale, technologische dictatuur, gesteund door de moderne communicatiemedia. Hij meent dat het fout was van de weerstandsgroepen in die tijd dat ze ondergronds gingen. Immers, zolang er openlijke tegenstemmen klinken, wordt de dictatuur afgeremd. Volgens hem zijn er vier eigenschappen  die een samenleving tot een massa omvormen, klaar voor een totalitaire overheersing: isolement, zinloosheid, angst en frustratie. Deze kenmerken zijn nu volop in onze samenleving(en) aanwezig. Mensen zijn geïsoleerd, hebben onderling steeds minder gewone, warme  contacten. Iemand die een winkel binnengaat kan afgeblaft worden omdat hij geen (ziekmakend) mondmasker draagt! Het gevoel voor normaal menselijk contact verdwijnt en alle aandacht” gaat uitsluitend naar het volgen van de opgelegde dwangmaatregelen. Verder kunnen velen geen zin meer  geven aan hun werk en leven. Ik voeg er bij dat we dit verschijnsel al vanaf de jaren ’70 van vorige eeuw sterk zagen groeien. Waren er vroeger, laten we zeggen 20 % scrupuleuze mensen in de maatschappij, nu is het aantal depressieven hiervan meer dan het viervoud,  met een ontstellende groei van verslaving en zelfdoding. Vervolgens is er nu wereldwijd een grote angst gezaaid voor een “virus” die zogenaamd massa’s mensen doodt, (terwijl onafhankelijke wetenschappers alom aantonen dat het in werkelijkheid als een seizoengriep is). Tenslotte is er een groeiende frustratie met agressie. Voor het  minste kunnen  de spanningen tussen mensen hoog oplopen.

Schokkend is zijn ervaring met twee van onze experts die hij  uitnodigde voor een gesprek, waarbij hij schrok van hun schrijnende onwetendheid. Deze “experts” wisten niet eens dat er een officiële website van de EU bestaat, waarop (tot heden eerlijk, wat vlug zal veranderen, beweert M. Desmet) de nevenwerkingen van de covid 19 vaccins gemeld worden: 36.000 doden en meer dan 3 miljoen ernstige ziektes. Bovendien wordt maar 1/6e van wat gerapporteerd wordt ook vermeld! Een van onze experts reageerde aldus: “Zou dat echt waar zijn?… Maar als ik dat ga zeggen, gaat iedereen tegen mij zijn!” Een tweede gesprek was gepland maar  daarvoor kwam hij niet meer opdagen. En achteraf gaf hij gewoon verder voor het volk  zijn “deskundige” uitleg over de veilige en werkzame covid-vaccins!

Het “konvooi voor de vrijheid 2022” in Ottawa is een goed antwoord op dit  totalitarisme. Het blijkt een soort ludiek wintercarnaval te zijn met opblaasbare kastelen voor kinderen, dans en muziek. De camioneurs krijgen steun vanuit heel Canada, vanaf de ene oceaan naar de andere  en blijken de Canadezen te verenigen.  Daniel Bulford, een voormalig lid van het corps dat de eerste minister moet beschermen, heeft zelf het covid vaccin geweigerd, is ontslagen en ijvert nu voor de bescherming van de truckers met: “adopteer een camion”. Tevens zijn er nu moeders die als vrijwilligsters de truckers komen steunen en helpen. Deze truckers, al worden ze in de media genegeerd,  inspireren steeds meer mensen ook elders, in de VS, Australië, Duitsland, Nederland, Finland, Polen, Frankrijk. Maandag heeft Justin Trudeau, eerste minister, een toespraak gehouden waarin hij de truckers verwijt dat ze de democratie en de economie blokkeren  en dat de mensen terug naar het gewone leven willen. En de man schijnt niet te begrijpen dat dit juist de grote eisen van de bevolking zijn tegenover hem. Het regime van Canada en van zovele andere landen vernietigt de democratie en de economie in naam van een wereldelite. Terwijl Trudeau hen verwijt dat ze gewelddadig  zijn, is hij zelf de vriend van de neo-nazi partij in Oekraïne en heeft hun leider Andriij Parabiij  in 2016 uitgenodigd in Ottawa. Zijn regime is ook niet meer in staat tot een redelijk overleg om de mensen hun grondrechten en vrijheden terug te geven. Het kan alleen nog repressief en militair reageren door de nationale politie in te zetten, de mensen te verbieden de manifestanten te helpen, te verbieden te toeteren, monsterboetes te geven. Andere Europese regimes kunnen eveneens alleen maar  repressief reageren door alle konvooien te verbieden. Regimes die overeind blijven met leugen en schijn, bedrog en repressief geweld, worden totalitaire dictaturen. Zij moeten gestopt worden door de waarheid publiek te blijven verkondigen. Het “konvooi voor de vrijheid 2022” van de Canadese camioneurs is hiervan een goed, ludiek voorbeeld

Nvdr: deze beelden werden rechtstreeks uitgezonden afgelopen nacht:

Varia

  • Ons vorige bericht weer rijkelijk geïllustreerd met 6  video’s: 1. Volledige film over Jakob, 2. Over Jozef, 3. Sfeerbeeld van O.L.Vrouw Lichtmis uit Zeeuws Vlaanderen, 4 Bunker Roy en zijn Barefoot College, 5 De geschiedenis van Barefoot College 6. Kees van der Pijl: Pandemie van de angst: https://www.golfbrekers.be/een-verslag-uit-syrie-zonder-poco-bril-247/