De bierobsessie van de oude Egyptenaren

Afbeeldingsresultaat voor ancient egypt beer brewing

De eerste bewijzen van het bierbrouwen dateren van 7000 jaar geleden in het huidige Iran. De oude Egyptenaren perfectioneerden het brouwproces en hun bier wordt beschouwd als het eerste echte bier. Zij geloofden dat hun god Osiris hen de kunst van het bierbrouwen had gegeven; bijgevolg maakte het deel uit van de godaanbidding.
Het werd zelfs door de staat voorzien voor feestelijkheden; er was zelfs een festival gewijd aan het bier: het “Festival van het dronkenschap”.

Bier werd door iedereen gedronken, zelfs door kindjes van 2 jaar oud. Zoals ook hier bekend (pestepidemie 14de eeuw) was bier veel veiliger dan water; bijgevolg maakte het deel uit van het dagdagelijkse menu. Dit zoete bier had een veel lager alcoholgehalte en een hoge voedingswaarde. Slechts voor speciale gelegenheden werd er straffer bier gebrouwd. Naar verluidt zou bier ook gebruikt worden als betaling voor verrichte arbeid, als medicijn voor maagproblemen, hoest en obstipatie. Archeologen vonden meer dan 100 medicinale recepten met bier als ingrediënt.

In het oude Egypte had men hop nog niet ontdekt; bier werd gebrouwen door brood in water te laten weken en vervolgens deze in verwarmde kruiken te laten gisten. Andere recepten getuigen over toegevoegd graan en gerst. Of er werden dadels en kruiden toegevoegd om de smaak voller en zoeter te maken.
Er was een bepaalde hiërarchie over de beschikbaarheid van de biersoorten. Het koningshuis kreeg het beste bier, anderen mochten thuis hun eigen biertje brouwen, waarbij het sterkste bier voorbehouden bleef als ze dronken wilden worden.
Toen de Egyptische beschaving groter werd, schakelde men over van de thuisbrouwerij door de vrouwen naar een grotere schaalproductie door mannen. Bier zou bij begrafenissen deel uitgemaakt hebben van de geschenken voor het hiernamaals. In het Toetanchamongraf werd bv. een kruik met een honingachtig bier gevonden dat op mede leek.

A funerary model of a bakery and brewery, dating the 11th dynasty, c. 2009-1998 BC. Painted and gessoed wood, originally from Thebes. Photo by Keith Schengili-Roberts CC BY-SA 2.5
Gevonden in een graf: bakkerij en bierbrouwerij uit de 11de dynastie 2009 – 1998 VC

Op feestelijkheden was de kwaliteit van het bier hoger; het succes van feest zou bepaald worden door de hoeveelheid bier er gedronken werd… en hoe zat de bezoekers waren.
Tempels brouwden hun eigen bier, o.a. als een gift aan de goden. Er was minstens één godin die in direct verband met bier gebracht werd; de aanbidding van Sekhmet was de rode draad bij het Festival van de Dronkenschap.

Alulu beer receipt – c. 2050 BC from the Sumerian city of Umma in ancient Iraq.
Bierrecept gevonden in het huidige Irak

De oude Egyptenaren zouden hun kennis en praktijk van het bierbrouwen door heel hun rijk verspreiden; archeologische vondsten in Israël en het oude Griekenland bewijzen dit, hoewel deze laatsten de voorkeur gaven aan wijn.

Bier werd door quasi alle culturen in heel de geschiedenis van de mensheid genoten. Het oorsprongsproces door granen te laten gisten in water is zo eenvoudig dat het meer dan waarschijnlijk is dat het over heel de wereld door verschillende culturen ontdekt werd nadat ze granen begonnen te verbouwen.

De oude Egyptenaren brachten dit eenvoudig brouwproces tot een hoger niveau door er godheden en rituelen mee te verweven en … deze in een alcoholroes te aanbidden. (…)