Beloken Pasen

Bas-relief uit het klooster Santo Domingo de Silos in prov. Burgos, N-Spanje: Ongelovige Thomas*

Beloken Pasen is de eerste zondag na Pasen (octaafdag van Pasen). Op die dag wordt de paasweek (het paasoctaaf) afgesloten. Deze dag heet sinds het Jubeljaar 2000 Barmhartigheidszondag (of Zondag van de Goddelijke Barmhartigheid).

Beloken is het voltooid deelwoord van beluiken, het tegengestelde van ontluiken. Het betekent dus afgesloten.

De Latijnse naam van Beloken Pasen is Dominica in albis (zondag in witte kleren), een verwijzing naar de witte doopkleren van de doopleerlingen. De paus draagt dan speciale witte koorkledij, een witte satijnen mozetta afgezet met bont. In Duitsland wordt Beloken Pasen daarom “Witte Zondag” genoemd. Deze zondag wordt ook Quasimodo-zondag genoemd naar de beginwoorden van het introïtus dat op die zondag wordt gezongen: Quasi modo geniti infantes… (1 Petrus 2:2)[1]

In de Orthodoxe Kerk wordt deze dag Thomaszondag genoemd. (…)

In het Engels luidt het Quasimodogeniti Sunday, letterlijk: Zoals pasgeborenen. Dit is een verwijzing naar de eerste woorden van de bijbeltekst: “Weest als pasgeboren kinderen begerig naar de geestelijke, onvervalste melk, die u wasdom zal schenken ter zaligheid. Gij hebt immers al geproefd van de zoetheid des Heren.” (1 Petrus 2,2-3).

De klokkenluider van Notre Dame uit het gelijknamige boek van Victor Hugo krijgt de naam Quasimodo omdat hij op Beloken Pasen te vondeling is gelegd.

Ongelovige Thomas raakt Christus' wond aan; Quia vidisti me Thoma ...

In de bijhorende evangelietekst (Joh 20, 19-31) lezen we dat een week na Pasen ook de apostel Thomas zijn intussen spreekwoordelijke scepsis laat varen. Jezus’ antwoord luidt ietwat laconiek: Omdat ge mij gezien hebt gelooft ge? Zalig die niet gezien en toch geloofd hebben. (Joh 20,29)

J.S. Bach schreef voor Beloken Pasen de cantate Halt im Gedächtnis Jesum Christ (luister hieronder).

*U kan het klooster Santo Domingo de Silos “vanuit uw kot” bezoeken: klik hier. Liefhebbers van Gregoriaanse gezangen vinden daar hun gading. Of bekijk een van de vele video’s op YT. :