De “fellow travellers” (1917-heden)

Het begrip “fellow traveller” om communistische collaborateurs en propagandisten in het westen aan te duiden, werd voor het eerst gebruikt in Trotski’s boek “Literatuur en Revolutie”.

Een Franse spotprent stelde het perfide systeem van de fellow travellers voor als een manifestatie waarbij vooraan de vredesbewegingen liepen, daarachter de “Christenen voor het Socialisme”, de vakbonden, de leden van de communistische partij en tenslotte de tanks van het Rode Leger. Vanaf de gelijktijdige geboorte van de Sowjetunie en de Goelag waren er in het westen fellow travellers of compagnons de route die met de nieuwe dictatuur collaboreerden. Soms waren dat leden van communistische partijen, maar dikwijls niet, omdat zij goed beseften dat zij geloofwaardiger zouden overkomen als zij een schijn van onafhankelijkheid hooghielden. De grootste categorie waren de nuttige idioten, die in alle oprechtheid zegden dat ze géén aanhangers van de Sowjetunie waren, maar die over elk strijdpunt wel precies dezelfde standpunten verdedigden als de Sowjets. Zij waren meestal inderdaad geen communisten, maar zij geloofden wel blindelings hun leugens en zij hielpen ijverig mee die te verspreiden. Zij leverden het voetvolk in de propagandastrijd tegen het westen. De typische fellow traveller dweepte eerst met Lenin en Stalin. Dan verlegde hij zijn blinde liefde achtereenvolgens naar Castro en Che Guevara, naar Mao, Ho Tsji Min, Pol Pot en de Sandinisten in Nicaragua. In de psychiatrie noemt men dat “dwangmatige herhaling”. Het komt vaak voor bij seriemoordenaars. Natuurlijk werden de meeste linksen niet oud genoeg om héél dat circuit te doorlopen, maar het patroon is wel duidelijk: dit waren mensen die wanhopig op zoek waren naar een bloeddorstige grote leider om te kunnen aanbidden.

Na Stalin In 1956 begon Chroetsjov met zijn destalinisatiecampagne, waarbij de terreur van het Stalinregime aan de kaak werden gesteld. Soms beweert men dat de linkerzijde zich toen losmaakte van haar fascinatie voor de Sowjetunie, omdat de misdaden ervan nu eindelijk in hun monsterlijke enormiteit zichtbaar waren geworden. Dat is slechts ten dele waar. Inderdaad, sommige linksen kwamen tot inzicht, en dat proces werd nog versneld toen Chroetsjev zelf de Hongaarse opstand van 1956 bloedig onderdrukte. De meesten troostten zich echter met het waanidee dat het stalinisme niet het echte communisme was geweest, maar slechts een extremistische uitwas ervan. Nu Stalin weg was, konden zij weer ongestoord communist zijn. En de tientallen miljoenen doden… Ach, zand erover. Grote groepen communisten en fellow travellers trokken echter de tegengestelde conclusie: als de Sowjets zelfs Stalin verloochenden, dan verloochenden zij ook het échte communisme. Hoe kon je immers de gelijkheid afdwingen zonder terreur? Wat bleef er van het marxisme over als je geen klassenvijanden meer mocht afslachten? Niets toch? De destalinisatie werd één van de oorzaken van het grote schisma tussen de Sowjets en Mao. Vreemd genoeg zagen zowel de “humane” als de Stalinistische fellow travellers in Mao een belichaming van hun idealen, en verdedigden zij hem allebei met hand en tand. En opnieuw negeerde men de slachtoffers. Twintig miljoen maar. Een detail in de geschiedenis.

Blijvend succes De fellow travellers bewezen hun nut als stoottroepen voor de communistische propaganda pas ten volle tijdens de oorlog in Vietnam. Die oorlog was in essentie een poging van het communistische Noord-Vietnam om Zuid-Vietnam, Laos en Cambodja te veroveren. De VS probeerden dat te voorkomen. Zij voerden een defensieve oorlog tegen een communistische agressor. Maar het was één van de grootste en blijvende successen van de fellow travellers dat zij erin slaagden dat beeld volledig om te keren, en de aanvallers voor te stellen als slachtoffers van “Amerikaanse agressie”. Zij negeerden de wreedheden en massamoorden van de communisten en reduceerden heel de oorlog tot één deelaspect: de Amerikaanse luchtaanvallen op het Noord-Vietnamese oorlogs-machine. Al sinds de Franse Revolutie had tientallen miljoenen Europeanen zich laten meeslepen door totalitaire ideologieën als het marxisme, het nationaal-socialisme en het fascisme, maar de VS waren daar relatief immuun voor gebleven. Pas in de jaren ’60 konden de marxistische fellow travellers daar massaal mobiliseren. Hun campagne, ondersteund door heel de linkerzijde in Europa, leidde in de VS tot een wijd verbreid defaitisme en een volledige demoralisering, zowel bij de strijdkrachten als bij bredere publieke opinie. Dat was het begin van de marxistische staatsgreep op de campussen van de Amerikaanse universiteiten en in de media. Nu zien we de verwoestende gevolgen daarvan… De fellow travellers hebben die machtsposities nooit meer opgegeven en de gemiddelde westerling herinnert zich van de oorlog in Vietnam alleen nog de leugenachtige communistische propaganda. Dat veranderde zelfs niet toen miljoenen wanhopige vluchtelingen – echte dit keer – over zee en doorheen mijnenvelden probeerden aan de terreurregimes in Vietnam, Laos en Cambodja te ontkomen. Het veranderde niet toen de Rode Khmers, door de fellow travellers toegejuicht als vrijheidsstrijders, tweeënhalf miljoen Cambodjanen afslachtten. Maar de fellow travellers in de media slaagden erin zelfs die genocide maandenlang dood te zwijgen. En toen de feiten écht niet meer ontkend konden worden, probeerden zij krampachtig het communisme buiten beeld te houden. Ik herinner mij een tv-debat over de Rode Khmers waarbij een uur rond de pot gedraaid vooraleer iemand het woord “communisme” durfde gebruiken… Tijdens de “rakettenkwestie” in de jaren ’80 herhaalden de fellow travellers dat succes in Europa. Zelfs in landen waar de communisten slechts enkele procenten van de stemmen behaalden, slaagden zij erin honderdduizenden nuttige idioten te mobiliseren om te betogen voor éénzijdige ontwapening en tegen het plaatsen van kruisraketten om de Sowjets van militaire avonturen af te schrikken.

Eigen kweek Soms hadden de fellow travellers niet gewoon hand- en spandiensten verleend aan communistische monsters, soms hadden ze die monsters ook zelf opgekweekt. De Albanese dictator Enver Hoxha kreeg zijn marxistische indoctrinatie in de jaren ’30, tijdens zijn verblijf in Frankrijk, waar hij deelnam aan cursussen en conferenties van de Franse Communistische Partij. Later werkte hij voor de communistische krant L’Humanité. Ook Saloth Sar, die zich later Pol Pot zou noemen, werd communist tijdens zijn studies in Frankrijk. In 1951 werd hij lid van de Cercle Marxiste en van de Franse Communistische Partij. Pas daarna keerde hij terug naar Indochina.

Nieuw idool Toen na 1945 de waarheid aan het licht kwam over de Duitse vernietigings-kampen, stortte het nazisme volledig in elkaar. Tientallen miljoenen Duitsers keerden zich er beschaamd en gedesillusioneerd van af. Het nazisme was volledig gediscrediteerd. Maar toen soortgelijke gruwelen van communistische regimes bekend raakten, niet één keer, maar vele keren, telkens opnieuw, in de USSR, in Cambodja, in Tibet, in China, in Noord-Korea… toen volgde er géén vergelijkbare discreditering, geen vergelijkbare ontmaskering van een misdadige ideologie. De fellow travellers gedroegen zich veel immoreler en veel cynischer dan de Duitsers die ooit in Hitler hadden geloofd. Zij toonden geen berouw, ze erkenden hun fouten niet. Ze gingen gewoon op zoek naar nieuwe dictator waarmee ze konden dwepen. En toen de marxistische tirannen allemaal dood waren… toen verlegden ze hun dweepzucht gewoon naar een andere bloeddorstige antiwesterse, antichristelijke en antihumane ideologie: de islam. Op naar nieuwe killing fields!

Marc Joris

Publ. VB maandblad okt. ’17